ــ اسرائيل و آمريكا روابط ويژه ديرپايي دارند. امريكا نخستين كشوري بود كه ايجاد اسرائيل را در 1948 به رسميت شناخت.
ــ اسرائيل نزديكترين متحد غيرعضو ناتو آمريكا در خاورميانه، منطقهاي با اهميت حياتي از نظر جغرافياي سياسي براي آمريكا، است.
ــ نزديكي رابطه بين آمريكا و اسرائيل در ميزان كمكي كه تلآويو از واشنگتن دريافت ميكند آشكار است. اسرائيل از پايان جنگ جهاني دوم بيشترين كمك را از آمريكا گرفته است. از 1949 تا 2006 واشنگتن بيش از 156 ميليارد دلار كمك مستقيم به اسرائيل داده است.
ــ تا سال 2003 اسرائيل نزديك به يك سوم بودجه كمك خارجي سالانه امريكا را دريافت ميكرد. در سال 2005 امريكا بيش از 6/2 ميليارد دلار به اسرائيل داد كه فقط از كمك پرداختي به عراق (يا بودجه جنگ و غارت و كشتار در عراق كمتر بود. در مقايسه با پول پرداختي به اسرائيل بايد گفت كه اردن در سال فوق 6/683 ميليون دلار، رواندا 77 ميليون دلار و اراضي اشغالي فلسطين (تشكيلات خودگردان فلسطين) 2/348 ميليون دلار دريافت كردند (كه معمولا امريكا به طريقي آنها را از كشورهايي غير از رژيم صهيونيستي پس ميگيرد. اين كمكها را به صورت فروش اسلحه يا كالاهاي امريكايي پرداخت ميكند كه در واقع بيشتر به اقتصاد امريكا كمك ميشود تا اقتصاد كشورهاي گيرنده.)
ــ در گذشته اكثريتي از كمك مستقيم آمريكا به اسرائيل از طريق «اعتبارات حمايت اقتصادي آمريكا» پرداخت ميشد. واشنگتن اعلام كرده است اين كمكها براي حمايت از ثبات در مناطقي پرداخت ميشود كه از نظر آمريكا اهميت استراتژيك دارند. با اين حال اسرائيل اين كمكها را به اختيار كامل خود خرج ميكند نه با نظارت آمريكا.
ــ آمريكا پولهايي نيز به اسرائيل قرض ميدهد كه تقريبا همه آنها پيش از شروع بازپرداخت بخشيده ميشوند. در «گزارش واشنگتن درباره امور خاورميانه» برآورد شده است كه اسرائيل از 1974 تا 2003 بيش از 45 ميليارد دلار از اينگونه «وامهاي» آمريكا برخوردار شد.
ــ كمك مستقيم آمريكا به اسرائيل از سال 1996 به حد قابلتوجهي كاهش يافته تا از وابستگي مالي اسرائيل كم شود. بنيامين نتانياهو نخستوزير سابق اسرائيل در ژوييه 1996 در كنگره آمريكا گفت: «ما فرآيند طولاني مدت كاهش تدريجي ميزان كمك اقتصادي سخاوتمندانه شما به اسرائيل را آغاز خواهيم كرد» (تا از كمكهاي غيرمستقيم با نامهاي ديگر برخوردار شويم).
حمايت سياسي
ــ امريكا همواره به طور مستقيم از اسرائيل حمايت سياسي كرده است. واشنگتن در 1972 مانع از تصويب قطعنامه در شوراي امنيت سازمان ملل شد كه حملات اسرائيل به جنوب لبنان و سوريه را محكوم كرده بود. آمريكا براي اين كار براي دومين بار از قدرت وتوي خود در شوراي امنيت استفاده كرد.
ــ آمريكا از سال 1972 از قدرت وتوي خود براي جلوگيري از تصويب 42 قطعنامه سازمان ملل كه اقدامات اسرائيل را محكوم يا از آنها بشدت انتقاد كرده بودند، استفاده كرده است. براي مثال آمريكا در سال 2006 مانع از تصويب قطعنامه 878 شوراي امنيت سازمان ملل شد كه خواستار آتشبس دوجانبه در نوار غزه شده بود.
جان نگروپونته، سفير سابق آمريكا در سازمان ملل در سال 2002 گفت: رد كردن تمامي قطعنامههاي سازمان ملل كه بدون محكوم كردن «گروههاي تروريستي»، اسرائيل را محكوم كرده باشند، سياست آمريكا است. اين سخن اكنون به نظريه نگروپونته معروف شده است.
كمك نظامي
- در حالي كه از كمك اقتصادي آمريكا به اسرائيل طي 10 سال گذشته به ظاهر كاسته شده، ميزان كمك هاي نظامي آن بشدت افزايش يافته است. اين شامل كمك مالي نظامي هم ميشود.
- قسمت اعظم برتري نظامي اسرائيل به اشكال گوناگون حمايت مستقيم آمريكا ، ازجمله كمك و - - بخششهاي نظامي ــ مالي، كمكهاي تسليحاتي و حمايت در زمينههاي فناوري وابسته است.
- بين 1996 و 2006 اسرائيل 24 ميليارد دلار كمك مالي نظامي از آمريكا دريافت كرد.
- سازوكار مالي اصلي براي كمك نظامي آمريكا به اسرائيل به صورت «تامين مالي نظامي خارجي» است. اين اعتبارات به دولتهايي داده ميشود كه فقط سيستمهاي تسليحاتي ساخت امريكا را خريداري كنند. حدود نيمي از بودجه كنوني «تامين مالي نظامي خارجي» به اسرائيل اختصاص داده شده است كه حق دارد 3/26 درصد كمك سالانه دريافت خود را كه درصد بسيار زيادي است، صرف خريد سلاحهاي ساخته شده از توليدكنندگان تسليحاتي داخل اسرائيل كند.
- «اعتبارات حمايت اقتصادي آمريكا» نبايد براي مصارف نظامي اختصاص داده شوند، اما چون دولتهايي مانند اسرائيل موظف نيستند به آمريكا پس حساب بدهند كه اين پولها را به چه مصرفي ميرسانند، اين پولها را هم ميتوان كمك نظامي مستقيم به اسرائيل به حساب آورد.
- در ماه اوت 2007 يادداشت تفاهم تازهاي درباره كمك نظامي بين اسرائيل و آمريكا به امضا رسيد كه تضمين ميكند آمريكا طي دهه بعد ، از طريق «تامين مالي نظامي خارجي» 30 ميليارد دلار كمك نظامي در اختيار اسرائيل بگذارد.
ــ اسرائيل، به عنوان نزديكترين متحد امريكا در خاورميانه (با وجود رقابت شديد بعضي از كشورهاي منطقه براي خوشرقصي براي سران كاخ سفيد) دسترسي ويژه به فناوري نظامي آمريكا دارد به طوري كه بودجه مربوط به پژوهش و توسعه بسياري از سيستمهاي نظامي اسرائيل را آمريكا تامين ميكند. - دو طرف طرحهاي نظامي مشتركي را به اجرا درآوردهاند كه ازجمله ميتوان به ايجاد سيستم موشكي پيكان اشاره كرد كه از سال 2000 فعال بوده است.
- اسرائيل اهميت فراواني براي رابطه خود با آمريكا قائل است، اما با اين حال فناوري نظامي آمريكا را برخلاف مصالح آمريكا، به چين صادر كرده است. تجهيزات نظامي يكي از مهمترين كالاهاي صادراتي اسرائيل است كه در سال 2006 حدود 4/4 ميليارد دلار از اين راه درآمد خالص آن بود.
- براي چين، اسرائيل مسير دسترسي به فناوري پيشرفته نظامي غرب است. براي مثال اسرائيل در سال 1996 سيستم هشدار دهنده زود هنگام هوايي آمريكا را به چين صادر كرد و در سال 2005 كوشيد سيستم ضد رادار «هارپي كيلر» را به اين كشور بفروشد.
اسرائيل يك قدرت هستهاي است
- اگر چه امريكا يا اسرائيل هرگز اين موضوع را رسما تاييد نكردهاند اما همه ميدانند كه اسرائيل سلاحهاي هستهاي دارد. موردخاي وانونو در سال 1986 برنامه هستهاي اسرائيل را افشا كرد.
- تعداد بمبهاي هستهاي اسرائيل كه در مركز پژوهش هستهاي ديمونا در بيابان نقب توليد شده 200 بمب برآورد شده است.
ــ اسرائيل تاكنون پيمان عدم تكثير سلاحهاي هستهاي را كه در سال 1968 منعقد شده امضا نكرده است.
ــ آمريكا و اسرائيل سياست غير رسمي سكوت را در رابطه با توان هستهاي اسرائيل در پيش گرفتهاند.
ــ ايهود اولمرت نخست وزير اسرائيل روز 12 دسامبر 2006 در مصاحبه با شبكه تلويزيوني ماهوارهاي آلمان تاييد كرد كه اسرائيل داراي سلاحهاي هستهاي است.
كمك آمريكا به اسرائيل با قوانين آمريكا مغايرت دارد
ــ كمك آمريكا به اسرائيل و چگونگي مصرف آن، معمولا با قوانين، منافع و سياست آمريكا مغايرت دارد.
ــ براساس سياست آمريكا، كمك مالي به اسرائيل نبايد بهوسيله اسرائيل در اراضي اشغالي به مصرف برسد. اما اسرائيل با مصونيت و خيال راحت كمكهاي آمريكا را در هر جا بخواهد مصرف ميكند.
ــ آمريكا قوانيني در ارتباط با كمك نظامي خارجي و صادرات تسليحات دارد. در «قانون كمك خارجي» سال 1961 تصريح شده كه «به كشورهايي كه حقوق بشر را نقض ميكنند هيچ كمكي نبايد داده شود.» اما اسرائيل مدام حقوق بشر را در اراضي اشغالي فلسطين نقض ميكند.
ــ در قانون كنترل صدور تسليحات آمريكا مصوب 1976 آمده است كه «از سلاحهاي خريداري شده از آمريكا بايد فقط براي دفاع مشروع از خود استفاده شود.» اما ارتش اسرائيل فقط از سپتامبر 2000 تا 8 اوت 2007 بيش از 3354 غير نظامي فلسطيني را كشت كه اين رقم با كشتار از 1984 تا 2000 و از اوت 2007 تاكنون به صدها هزار نفر ميرسد.