زنان صوفی

16 شهریور 1384

باید تصحیح کنم مطلب قبل را . این تابستان کم بخار و نه بی بخار بود . و بخار کمش هم به خاطر حدود ۲۳۰۰ صفحه کتابی بود که خواندم . مسلم است که وقتی ذخیره ارزی کتابها تمام شود بخارات هم فروکش میکند . القصه در پی راه اندازی موتور بخار راهی کتابفروشی شدم که ناگه ... ناگه کتابی بس عجیب مرا به سوی خود کشید و آن کتابی بود در باب زنان صوفی . همان چیزی که چند ماه پیش برای یک نمایشگاه به سختی دنبالش بودم و نیافتم . دست آخر فقط یک مطلب در مورد رابعه عدویه در یک وبلاگ پیدا کردم و آنجاتازه دوزاری ام افتاد که رابعه عدویه متفاوت است با رابعه قزداری !

کتاب را که گرفتم جاذبه اش امانم را برید و تمام راه تا منزل را کتاب خوان قدم زدم و خدا یارم بود که نه به ستون برقی و نه درخت و نه انسانهای متشخصی که در ملاصدرا مشغول بازدید بودند بر نخوردم .

چکیده ای از مقدمه کتاب را برایتان می نویسم . و خوشحالم که دیگر نانم در روغن است و در فقدان مطلب دندان گیر کتاب در خور توجهی دارم . کتابی که تنها چهار صفحه شامل فهرست اسامی زنان صوفی است. هیچ فکرش را هم می کردید ؟!

نویسنده : دکتر جواد نور بخش

بارها از این فقیر پرسیده اند که در تصوف تفاوت میان زن و مرد چیست و آیا زنانی در تصوف بوده اند که به درجه انسانهای کامل رسیده باشند ؟

ما در اینجا به طور اختصار این مسئله را از دیدگاه های مختلف روشن می سازیم .

۱- خداوند کریم در قرآن مجید در موارد بسیاری زنان و مردان مومن را با هم یاد فرموده است و این بدان معنی است که از نظر ایمان ، زن و مرد با هم برابرند .

۲- رسول اکرم (ص) می فرماید : خدا به صورتهای شما نگاه نمی کند . مراد آن است که در راه حق کار با دل است نه با آب و گل .

۳- مشایخ طریق معتقد بودند که چون زنی در دوستی حق گام نهد او را نباید زن گفت ، بلکه با مرد از نظر انسانیت برابر است . و این ضرب المثل از زمان های بسیار قدیم در بین صوفیان متداول بوده است که می گفتند کسی که جویای خدا شد مرد راه است .

از یکی از مشایخ طریق پرسیدند ابدال چند نفرند ؟ فرمود : چهل تن اند . گفتند : چرا نمی گویی چهل مرد ؟ فرمود : در بین آنها زنانی هم هستند .

عطار در تذکره الاولیا می نویسد : عباسه طوسی گفت : چون فردا در عرفات آواز دهند یا رجال ! اول کسی که پای در صف رجال نهد مریم خواهد بود .

با این مقدمه باید گفت از نظر صوفیه زنانی که در طریق حق گام بردارند همانند مردان راه اند . یا به عبارتی دیگر : در بحر توحید جای من و تو نیست تا چه رسد به تمیز زن و مرد .

و لو کان النساء کمن ذکرنا

لفضلت انساء علی الرجال

فلا التانیث لاسم الشمس عیب

و لا التذکیر فخر للهلال

یعنی : اگر زنان آنان باشند که ما یاد کردیم ، هر آینه زنان بر مردان برتری دارند .

برای نام خورشید مونث بودن عیب نیست ، و برای اسم ماه مذکر بودن افتخاری نباشد .

ادامه دارد ...