صادرات خانگی لوازم آرایش

برای نوشتن مقاله‌ای داشتم کتاب «مسئله حجاب» شهید مطهری را ورق می‌زدم که به اینجا رسیدم.

«حقیقت این است که این وضع بی‌حجابی رسوا... یکی از طرق و وسایلی است که آنها برای تخدیر و بی‌حس کردن اجتماعات انسانی و درآوردن آنها به صورت مصرف کننده اجباری کالاهای خودشان به کار می‌برند.
اطلاعات 5/9/49 گزارشی از اداره کل نظارت بر مواد خوردنیی، آشامیدنی، آرایشی نقل کرده‌است. درباره لوازم آرایش چنین می‌نویسد:»

چون اطلاعاتی که در کتاب بود مربوط به حدود 40 سال پیش بود آمار جدیدتری را برایتان می‌آورم
• در هر ثانیه در جهان 22روژلب به فروش می‌رسد.
• ایرانی ها سومین مصرف کنندگان لوازم آرایشی دنیا هستند.
• زنان ایرانی سالانه نزدیک به یک میلیارد تومان لوازم آرایش می خرند. از سوی دیگر سن مصرف لوازم آرایش نیز به 15 سال رسیده است و این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته تمایل به آرایش بیشتر در بین زنان مسن دیده می شود که طراوت و شادابی پوست خود را از دست داده اند.
• فروش محصولات لوازم آرایشی با 19 درصد رشد در منطقه خاورمیانه طی سه سال اخیر به 1/2 میلیارد دلار رسید.

و حالا ادامه‌ی مطلب از زبان شهید مطهری.
«آری باید زن ایرانی به بهانه‌ی «تجدد» و «تقدم» «مقتضیات زمان» هر روز و هر ساعت با وسائلی که در دنیای سرمایه‌داری تهیه می‌شود خود را در معرض نمایش بگذارد تا بتواند چنین مصرف کننده‌ی لایقی برای کارخانه‌های اروپایی باشد. اگر زن ایرانی بخواهد خود را فقط برای همسر قانونی و یا برای حضور در مجالس اختصاصی زنان بیاراید، نه مصرف‌کننده‌ی لایقی برای سرمایه‌داران غربی خواهد بود و نه وظیفه و ماموریت دیگرش را که عبارت است از انحطاط اخلاق جوانان و ضعف اراده‌ی آنان و ایجاد رکود در فعالیت اجتماعی، به نفع استعمار غرب انجام خواهد داد.
در جامعه‌های غیرسرمایه‌داری با همه‌ی احساسات ضدمذهبی که در آنجا وجود دارد کمتر شنیده می‌شود که چنین رسوایی‌ها به نام آزادی زن وجود داشته‌باشد. »

این روزها اگر بخواهیم تا سر کوچه هم برویم به راحتی می‌توانیم یک چهره‌ی آرایش شده با تمام جزئیات و ریزه‌کاری‌هایش ببینیم؛ حتی در شهر مثلا مقدس قم!

نمی‌خواهم منبر بروم و بگویم علنی کردن آرایش‌خانوم‌ها در برابر دیدنامحرمان حرام است ( که البته مسلما حرام است) نمی‌خواهم مثل روانشناسان استفاده افراطی از لوازم آرایش را فوری ببندم به کمبود اعتماد به نفس و تمایل به انگشت‌نما شدن ( شاید بی‌ربط هم نباشند)؛ حتی نمی‌خواهم مثل جامعه‌ی پزشکی از مضرات لوازم آرایش در طولانی مدت بگویم ( این مقاله را بخوانید). به هر حال جمعیت ایران جوان است و اگر درست بگویم بیش از نیمی از همین جوانان خانوم هستند و به هر حال میل به زیبایی خیلی‌ها را به سمت کیف لوازم آرایش می‌کشاند. این فست فودها و آب و هوای شیمیایی و میکروبی که زده پوستها را داغون کرده هم جزء اخیر علت تامه‌ شده!

اگر با دید اصلاح الگوی مصرفی نگاه کنیم بابت این زیباجویی دارد هزینه‌ی هنگفتی از طرف خانواده‌ها و دولت پرداخت می‌شود. فرض کنیم که آرایش یکی از نیازهای اولیه‌ی آدمیزاد باشد. نوش جانتان! اما چرا آنرا در جای درستش خرج نمی‌کنید؟ این افزایش ناگهانی استفاده از لوازم آرایش قطعا نسبتی با آرایش خانوم‌ها در منزل ندارد و بیشتر مرتبط با آرایش‏کردن خارج از خانه است. چه بسا خانوم‌هایی که از بس آرایش به روی ماهشان دیدم خیال برم داشته که اینها مادرزاد وحشتناک زیبا هستند؛ اما وقتی یک بار سرزده به خانه‌شان رفتیم دیدیم اصلا خبری از آن جمال نیست! آرایش‌های افراطی که هزینه‌اش را خانواده می‌پردازد؛ اما هیچیش به آنها نمی‌ماسد!

این مشکل بین خانوم‌هایی که آرایش در برابر نامحرم را قبول ندارند هم به صورت آرایش‌های افراطی در مراسم‌های زنانه ورم کرده‌است. قدیم‌‌ها می‌شنیدیم اگر کسی عروسی برادر یا خواهرش بود خودش هم آرایشگاه می‌رفت تا ظاهر مرتب‌تری داشته‌باشد؛ اما این روزها دعوت شدن به عروسی حجت را برای وقت آرایشگاه تمام می‌کند.

نمی‌گویم آرایش نکنند. اما خانومی را فرض کنید که در بهترین حالت از ظهر عروسی درگیر ست کردن لباس و کفش و نگین انگشتر و آرایشگاه است. با استرس این مراحل را می‌گذارند و طبعا پرتویی از آن را به خانواده هم می‌تاباند. بهترین لباسش را که همسرش خریده، بهترین چهره‌ای که در این مدت داشته را با خود به مراسم می‌برد و باز هم در بهترین حالت که از ترکیب خودش راضی باشد مراسم را به انتها می‌رساند. حالا همان لباس و آرایشی که کمرنگ شده را با خستگی و کوفتگی به خانه می‌کشاند. و تنها این خستگی است که نصیب خانواده‌اش می‌شود.

البته یک آمار دیگر در مورد تغییر رویکرد از زنان به مردان از قلم جا ماند! شاید معضل آینده‌ی نزدیک این شود.